Gaat jouw kind naar de basisschool of ben je als ouder al betrokken op school? Onderschat niet hoe belangrijk de basisschooljaren zijn voor de ontwikkeling van je kind. Niet alleen worden ze cognitief sterker, maar ook sociaal en emotioneel zullen ze tal van vaardigheden ontwikkelen en mensen leren kennen die misschien de rest van hun leven meegaan.
Om je als ouder op weg te helpen, een duwtje in de rug te geven en te laten zien wat echt belangrijk is, hebben we een lijst opgesteld van maar liefst 100 tips. Deze tips helpen je om je kind te ondersteunen en te begeleiden op de basisschool.
De tips zijn erg breed. Ze gaan over hoe je als ouder kan zorgen dat je kind plezier krijgt en houdt in leren, maar ook over een gezonde levensstijl, over het ondersteunen van de sociaal-emotionele ontwikkeling tot het aanmoedigen van kritisch denken en ontwikkelen van creativiteit.
We hopen dan ook dat onze tips een breed scala een tips en adviezen bieden, of je nu al een doorgewinterde ouder bent of nog maar net start als ouder op de basisschool.
Betrokkenheid bij het schoolleven
Ouders vinden het soms moeilijk om hun rol op school te bepalen, terwijl leerkrachten zitten te springen om ouderbetrokkenheid.
- Maak kennis met de leerkrachten en ondersteunend personeel.
- Neem deel aan ouderavonden en -vergaderingen.
- Vrijwilliger zijn op school kan een geweldige manier zijn om betrokken te zijn.
Zorg dat je bereikbaar en benaderbaar bent
- Zorg ervoor dat je open staat voor communicatie met de school.
- Geef regelmatig feedback over het welzijn en de voortgang van je kind.
- Stel vragen als je ergens onzeker over bent.
Ondersteun leren thuis
Leren komt van twee kanten. Dat zien scholen en ouders steeds vaker. De basis wordt op school geleerd, maar een deel van de verwerking vindt thuis plaats. Denk aan toetsen en huiswerk.
- Creëer een rustige studieruimte thuis.
- Help bij huiswerk en moedig zelfstandig leren aan.
- Moedig lezen aan door boeken beschikbaar te maken en voor te lezen.
Stimuleer een gezonde levensstijl
Er is steeds meer overlap tussen opvoeding en school. Toch ligt de verantwoordelijkheid voor de gezondheid van een kind bij de ouder. Een gezonde levensstijl is echter van wezenlijk belang om goed te kunnen leren.
- Zorg voor een uitgebalanceerd dieet.
- Moedig voldoende lichaamsbeweging aan.
- Stel gezonde slaapgewoonten in.
- Prioriteer tijd voor ontspanning, hobby’s en activiteiten met het gezin.
- Benadruk het belang van balans tussen werk en plezier
Wees betrokken bij buitenschoolse activiteiten
De school is meer dan het gebouw waar kinderen les krijgen. Nadat de school uit is blijft het schoolleven op de achtergrond aanwezig. Kinderen gaan naar clubjes, treffen elkaar bij activiteiten of spelen op het schoolplein samen.
- Moedig deelname aan clubs, sportteams en buitenschoolse activiteiten aan.
- Help met het organiseren van evenementen en uitstapjes.
Leerproblemen vroegtijdig aanpakken
Helaas zijn er zorgen rondom de kwaliteit van het onderwijs. Leerproblemen steken steeds vaker de kop op. Het aanpakken van leerproblemen vraagt om een intensieve samenwerking tussen ouders en de school.
- Let op tekenen van leerproblemen en zoek vroegtijdig hulp indien nodig.
- Werk samen met leerkrachten om individuele behoeften aan te pakken.
Bevorder sociaal en emotioneel welzijn
- Moedig het ontwikkelen van vriendschappen aan.
- Leer sociale vaardigheden en empathie.
- Bied emotionele steun en praat over gevoelens.
Ondersteun creativiteit
Creativiteit gaat verder dan tekenen en knutselen. Het behoort zelfs officieel tot de vaardigheden van de 21e eeuw en komt ook tot uiting in creatief kunnen denken en een probleemoplossend vermogen ontwikkelen.
- Moedig kunst, muziek en andere creatieve activiteiten aan.
- Laat je kinderen experimenteren en fouten maken.
Leer verantwoordelijkheid aan
Eigenaarschap is allang geen modewoord meer. Vandaag de dag wordt van leerlingen steeds meer verantwoordelijkheid verwacht voor het eigen leren. Hoe draag je als ouder bij aan die verantwoordelijkheid?
- Help bij het opstellen van routines en schema’s.
- Moedig verantwoordelijkheid aan bij taken en verplichtingen.
- Geef je kinderen verantwoordelijkheden en laat ze beslissingen nemen.
- Moedig zelfredzaamheid en zelfstandigheid aan.
Schermtijd
Mobieltjes, tablets, televisies en computers zijn overal en maken deel uit van het onderwijs. Ook thuis worden kinderen vaak (al op jonge leeftijd) zoet gehouden met schermtijd. Hoe ga je daar zo goed mogelijk mee om?
- Stel grenzen aan schermtijd en monitor het gebruik.
- Moedig gevarieerde activiteiten aan buiten het scherm.
Positieve houding ten opzichte van leren
De meeste kinderen lopen er wel eens tegenaan dat ze school stom vinden en leren saai. Het is dan belangrijk om als ouder een voorbeeld te zijn.
- Wees positief en ondersteunend, zelfs bij uitdagingen.
- Benadruk het belang van leren en groei.
Stel realistische verwachtingen
Helaas zien leerkrachten steeds vaker dat de verwachtingen van ouders niet realistisch zijn. Onbedoeld overvragen ze daarmee hun kind. Dat leidt tot stress en steeds vaker ook tot burn-outs van schoolkinderen.
- Begrijp de individuele capaciteiten en interesses van je kind.
- Streef naar vooruitgang in plaats van perfectie.
Ontwikkel organisatorische vaardigheden
- Help bij het organiseren van schoolbenodigdheden en taken.
- Leer tijdmanagement aan en doe dit goed voor.
Een leven lang nieuwsgierig
Nieuwsgierig zijn is geen slechte eigenschap, al zou je dat soms wel denken. Nieuwsgierigheid leidt namelijk tot vragen en die vragen leiden tot leren. Ook al word je er als ouder soms een beetje moe van.
- Beantwoord vragen op een eerlijke en bemoedigende manier.
- Stimuleer onderzoek en ontdekking.
Wees stressbestendig
Stressvolle ouders betekent stressvolle kinderen. Makkelijk gezegd, maar vandaag de dag verstaan we wel de kunst om het ons zo moeilijk mogelijk te maken. Wil je dat die stress vat krijgt op je kind?
- Leer je kinderen om te gaan met stress en frustratie.
- Doe zelf gezonde stressbeheersingstechnieken voor aan je kind.
Respecteer individualiteit
- Erken en waardeer de unieke eigenschappen van je kind.
- Moedig zelfexpressie en identiteitsontwikkeling aan.
Leer over de onderwijsmethoden van de school
“Maken jullie die deelsom zo? Wij deden dat met een staartdeling. Kijk maar…” En voor je het weet geef je instructies dwars door het onderwijs heen. Het onderwijs van nu is mogelijk niet meer het onderwijs dat je vroeger zelf hebt gevolgd. Probeer te leren over de onderwijsmethoden van de school in plaats van andersom. Echt, dat is zinvoller.
- Begrijp het curriculum en de onderwijsfilosofie van de school.
- Werk samen met leraren om het leerproces te ondersteunen.
Blijf geïnformeerd over onderwijskwesties
Er gebeurt veel in het onderwijs. Iedereen heeft een mening en nog meer mensen hebben verwachtingen. Het is niet verkeerd om dit op de voet te blijven volgen.
- Volg onderwijsnieuws en -ontwikkelingen.
- Leer over relevante onderwijsbeleid en -hervormingen.
Bouw aan educatief partnerschap
Scholen vinden het prettig als ouders meedenken en mee doen op school. Ze hebben er zelfs een naam voor: educatief partnerschap.
- Werk samen met leerkrachten en schoolpersoneel.
- Zoek naar manieren om de schoolgemeenschap te versterken.
Veiligheid voorop
Een veilige omgeving is belangrijk voor de ontwikkeling van je kind. Veiligheid is niet alleen fysiek, maar ook mentaal.
- Bespreek veiligheidsmaatregelen met je kind.
- Leer je kinderen hoe ze veilig kunnen navigeren op internet.
Promoot goede studiegewoonten
Ieder kind leert anders. Ook hier wordt op scholen steeds meer bij stilgestaan, ook onder het mom van eigenaarschap. Leren leren zijn de lessen die kinderen volgen over hoe je kunt studeren. Maar jij als ouder speelt hier ook een belangrijke rol in.
- Moedig regelmatig studeren aan in plaats van last-minute een toets in je hoofd stampen.
- Leer effectieve studietechnieken aan, zoals samenvatten en actief leren.
Leer over inclusief onderwijs
Inclusie is het nieuwe “passend onderwijs” en houdt, kort gezegd, in dat scholen open willen staan voor alle leerlingen.
- Begrijp de behoeften van kinderen met speciale behoeften.
- Ondersteun inclusieve praktijken en diversiteit in de klas.
Investeer in buitenschoolse educatieve ervaringen
- Neem je kinderen mee op educatieve uitstapjes.
- Moedig deelname aan excursies en workshops aan.
Contact met andere ouders
Grote kans dat je hem al op je telefoon hebt staan: de ouderapp. Afhankelijk van wie de app aanstuurt is dit een succes of een stoorzender. Hoe het ook zij, het is belangrijk om in contact te blijven met de andere ouders in de klas.
- Bouw een ondersteunend netwerk op met andere ouders.
- Wissel advies en ervaringen uit, maar voorkom roddel en achterklap. Bij problemen stap je naar de leerkracht of de schoolleiding.
Stimuleer kritisch denken
Ook het kritisch denken is een van de 21e eeuwse vaardigheden.
- Stimuleer het stellen van vragen en analyseren van informatie.
- Leer je kinderen hoe ze kritisch kunnen denken en informatie kunnen evalueren.
Een leven leren
Leren is niet iets dat zich beperkt tot de muren van de school. Ook na de basisschooltijd, het voortgezet onderwijs en het behalen van een diploma wordt er volop geleerd.
- Toon enthousiasme voor leren en persoonlijke groei.
- Modelleer het belang van voortdurende educatie.
- Maak leren leuk en boeiend.
- Moedig nieuwsgierigheid en een leergierige houding aan.
Bevorder taalontwikkeling
Communicatie op school verloopt via gesproken en geschreven taal. Het is dus van cruciaal belang om goed mee te kunnen komen.
- Praat regelmatig met je kinderen en luister actief.
- Moedig het lezen van verschillende soorten teksten aan.
Conflicthantering
Een basisschool is in wezen een kleine maatschappij. Kinderen ontkomen er niet aan conflicten. Conflicten hoeven ook helemaal niet erg te zijn, zeker niet als je weet hoe je ermee om dient te gaan.
- Leer je kinderen constructief omgaan met conflicten.
- Moedig empathie en respect aan voor anderen.
Educatieve trends
Het onderwijsveld is volop in beweging en iedereen heeft een mening. Hou de educatieve trends dus goed in de gaten.
- Leer over opkomende educatieve technologieën en benaderingen.
- Blijf op de hoogte van trends zoals AI in het onderwijs, digitalisering, inclusie en projectmatig leren.
Ondersteun positieve sociale interacties
- Leer je kinderen hoe ze vriendelijkheid en respect tonen.
- Moedig samenwerking en teamwork aan (wederom een vaardigheid die niet mag ontbreken bij kinderen in de 21e eeuw).
Promoot milieubewustzijn
- Leer je kinderen over milieuproblemen en duurzame praktijken.
- Moedig activiteiten aan zoals recycling en tuinieren.
Ondersteun persoonlijke interesses
Behalve het hele curriculum dat kinderen op de basisschool aangereikt krijgen, zijn er ook nog de persoonlijke interesses. Deze zijn van groot belang voor de persoonlijke ontwikkeling van je kind.
- Erken en moedig de individuele interesses van je kind aan.
- Bied mogelijkheden voor hobby’s en creatieve verkenning.
Leer financiële geletterdheid
Op scholen wordt veel gerekend, maar echt lessen in geld zijn er (nog) niet. Dit krijgt wel steeds meer vorm, zoals in de Week van het Geld.
- Leer je kinderen over geldbeheer en budgettering.
- Betrek ze bij financiële beslissingen en activiteiten zoals sparen, zodat ze ervaren hoe je je financieel staande houdt.
Leer digitale geletterdheid
Veel ouders vinden het moeilijk dat hun kind digitaal beter onderlegd is dan zij. Dat is niet gek, want we houden graag controle op onze kinderen. Omdat het bijna niet te doen is om onze ontwikkelingen ook digitaal op peil te houden (en onze kinderen digitaal de baas te blijven) is het van belang in te zetten op het proces.
- Leer je kinderen om verantwoordelijk en ethisch gebruik van technologie.
- Moedig het aanleren van computervaardigheden en codering aan (het gaat echt onderdeel zijn van de toekomst).
Bevorder zelfvertrouwen
Zonder zelfvertrouwen is leren een stuk moeilijker. Onderzoek toont maar al te vaak aan dat kinderen die zelfvertrouwen hebben sneller leren en hoger presteren.
- Geef positieve feedback en erkenning voor prestaties.
- Help je kinderen omgaan met falen en tegenslagen.
Leer respect voor diversiteit
Zoals gezegd is de school een mini-maatschappij. Kinderen komen er dan ook kinderen van allerlei andere religies, culturen en achtergronden tegen.
- Leer je kinderen over verschillende culturen, tradities en achtergronden.
- Moedig respect en tolerantie aan voor diversiteit.
Kunst en creativiteit
Niets is zo fijn voor een kind om zich na school te kunnen verliezen in vormen van creativiteit. Het zal helpen de dag te verwerken en nieuwe vaardigheden eigen te maken.
- Stimuleer tekenen, schilderen, en andere artistieke activiteiten.
- Moedig creatieve expressie aan in alle vormen.
Emotionele intelligentie
Op een plaats waar veel kinderen samenkomen, zijn ook veel emoties. Het is handig om als ouder te weten hoe je daarmee omgaat.
- Leer je kinderen over emoties en hoe ze ermee om kunnen gaan.
- Moedig empathie en het herkennen van emoties bij anderen aan.
Mediageletterdheid en kritisch denken
Nieuwsberichten komen en gaan, schieten als paddenstoelen uit de lucht. Maar er is helaas ook veel fake news op het internet te vinden. Lessen als mediabegrip op de basisschool geven hier uiting aan, maar je kan er als ouder ook opletten.
- Leer je kinderen om mediaboodschappen kritisch te evalueren.
- Moedig het lezen van verschillende soorten bronnen aan.
- Leer je kinderen over online privacy en veiligheid.
- Monitor hun online activiteiten en leer ze omgaan met cyberpesten.
Burgerschap en gezonde relaties met anderen
Steeds meer scholen zijn bezig met burgerschap. Draag als ouder je steentje bij.
- Leer je kinderen over hun rechten en verantwoordelijkheden als burgers.
- Moedig betrokkenheid aan bij de gemeenschap en maatschappelijke kwesties.
- Leer je kinderen over respectvolle communicatie en grenzen.
- Moedig gezonde vriendschappen en relaties aan.
- Begrijp dat elk kind anders is en dat behoeften kunnen veranderen.
- Wees bereid om aanpassingen te maken en nieuwe benaderingen te proberen.
Wetenschap en natuur
- Ondersteun exploratie en ontdekking in de natuur.
- Moedig interesse aan in wetenschappelijke fenomenen en experimenten.
Leer over mindfulness en welzijn
In de huidige tijd neemt welzijn een belangrijke rol in en dat is een goed teken: de mens staat weer centraal. Mindfulness is een manier om aan dat welzijn te werken. Scholen hebben dit intussen ook door. Er zijn scholen die tijd voor mindfulness op het rooster hebben staan.
- Leer je kinderen mindfulnessoefeningen en ademhalingstechnieken.
We hopen dat de 10 tips je zullen inspireren en motiveren om als ouder een actieve rol te spelen op de school van je kind en rondom het onderwijs dat aan je kind gegeven wordt. De basisschooljaren zijn voor kinderen van cruciaal belang. Ze zorgen voor groei, ontdekking en ontwikkeling. Die belangrijke tijd als ouder wil je toch niet missen?