De begrijpend lezen Cito-toetsen worden door veel leerlingen slecht gemaakt. Zeker vanaf groep 6 valt dit op veel scholen op. Ook op de Cito Eindtoets van groep 8 is dit een moeizaam onderdeel. Hoe dat komt? Het heeft alles te maken met leeskilometers maken.
Bureau Bijles deed een onderzoek naar de effectiviteit van lezen met het oog op begrijpend lezen en kwam tot een prettige conclusie: meer tijd besteden aan lezen is voldoende om scores flink te laten groeien.
Inhoudsopgave
Allerlei strategieën
Basisscholen die een slechte uitslag op begrijpend lezen toetsen bemerkten, zien als het ware de alarmbellen rinkelen. Er moet ingegrepen worden en snel! Dat gebeurt dan ook door bijvoorbeeld lesmethodes aan te schaffen die puur en alleen inspringen op begrijpend lezen. Zo heeft uitgeverij Malmberg de methode “Grip op lezen” gepubliceerd. Deze methode richt zich op leesstrategieën en geeft kinderen handvaten om het lezen onder de knie te krijgen.
Ook Nieuwsbegrip van de CED-groep zet in op begrijpend lezen, door middel van actuele krantenberichten en het aanleren van strategieën.
Maar wat doen al die strategieën eigenlijk? Ze klinken mooi en met gelikte posters zien ze er ook nog eens leuk uit. Maar wat doen kinderen als ze gaan lezen? Gaan ze dan eerst hun voorkennis activeren? Gaan ze de plaatjes en koppen snellen om te bedenken “Waar zal deze tekst over gaan?”
Natuurlijk doen ze dat niet. Hooguit in een strak opgezette les begrijpend lezen, omdat het moet.
Maar wees eerlijk: doen we het zelf als we lezen? Nee, want het ligt niet in onze natuur om dat te doen.
De oplossing kan dus veel simpeler
Een methode aanschaffen om de methodes voor begrijpend lezen op te vijzelen is niet noodzakelijk. Want de essentie van begrijpend lezen is dat er gewoon vaker gelezen wordt.
Gedurende een jaar heeft Bureau Bijles geadviseerd bij een basisschool om de cijfers begrijpend lezen omhoog te krijgen. De opdracht was heel simpel: ruim elke dag 15 minuten in om kinderen een boek te laten lezen. Eén keer in de week mogen ze een magazine of een stripboek lezen, maar het gaat vooral op boeken.
In contact met de bibliotheek werden een jaar lang de nieuwste, leukste boeken heen en weer gesleept en konden kinderen letterlijk veel kilometers maken. Een aantal klassen hield dat zelfs bij aan de hand van IKEA-meetlinten. Per bladzijde mochten de kinderen een millimeter inkleuren.
Resultaten van het onderzoek
Voor het onderzoek werden er drie groepen opgesteld. Groep 6 was groep A, groep 7 was groep B en groep 7-8 was groep C. Als beginmeting werd de toets van Medio genomen in het jaar voorafgaand aan het experiment. Met andere woorden: in januari werd de toets begrijpend lezen afgenomen in groep 5 voor groep A, groep 6 voor groep B en groep 7 voor groep C.
Hieronder zie je de resultaten:
Voor de goede orde: groep A nam vorig jaar de M5-toets af en scoorde als groep gemiddeld een IV. Een jaar later was dat een II op de M5-toets. Hetzelfde is te zien bij de andere twee groepen, waarbij groep C de grootste sprong maakt.
Een aanzienlijke vooruitgang op begrijpend lezen, dus. En dat zonder een nieuwe methode aan te hoeven schaffen! Er is alleen meer aandacht uitgegaan naar het doelgericht lezen.
Maar begrijpend lezen moet je toch oefenen?
Jazeker, maar dat kan al door gewoon vaker te lezen en de lessen begrijpend lezen in de reguliere taalmethode serieus aan te zetten. Elke goede taalmethode besteedt wekelijks aandacht aan begrijpend lezen (al heet het soms tekstbegrip of taalverkenning). Hiermee oefen je namelijk meer dan genoeg. En vergeet niet dat de term begrijpend lezen eigenlijk al omvat wat de kinderen moeten kunnen: begrijpen wat ze lezen!