Toetstrainer is de naam die gegeven wordt aan tools die helpen om de LVS-toetsen, zoals Cito Leerling in Beeld, IEP, Dia en Boom, in het basisonderwijs te oefenen (trainen). Een goede toetstrainer bereidt kinderen optimaal voor op welke LVS-toets dan ook.
Dit artikel gaat over toetstrainers. Eerst geven we je uitleg over wat een toetstrainer precies is en doet. Je leest ook de voordelen van het werken met een toetstrainer. Vervolgens kun je lezen welke toetstrainers er zijn.
Wat is een toetstrainer?
Een toetstrainer helpt leerlingen om zich goed voor te bereiden op de LVS-toets. Door middel van oefeningen leert een kind de typische vraagstelling kennen, maar wordt ook duidelijk welke vragen er op de toetsen worden gesteld.
Het doel van een toetstrainer is om de vaardigheden van een kind te verstevigen. Dat gebeurt door geleerde vaardigheden te herhalen, maar ook door het aanleren van nieuwe (of weggezakte) vaardigheden.
Door oefeningen te maken krijgt een kind een heel goed beeld van zijn eigen kunnen. Dit kan verbeterd en aangescherpt worden, om het maximale uit de toetsen op school te halen.
Met het oog op het belang van Cito-toetsen in het basisonderwijs, kan het goed zijn om met een IEP- of Citotrainer aan het werk te gaan.
Doet school aan voorbereiding op de LVS-toets?
Je denkt misschien dat het veel tijd kost om met een IEP- of Citotrainer aan de slag te gaan, terwijl een kind ook op school wordt voorbereid op de toets. Maar bedenk je dan dat niet alle scholen doen aan voorbereiding op de LVS-toets.
Sterker nog: de meeste lesmethodes in het basisonderwijs sluiten helemaal niet aan bij de LVS-toets. De leerkrachten geven lessen uit de methodes. De vraagstelling in die methodes is doorgaans anders dan de vraagstelling bij LVS-toetsen.
Voordelen
Daar zit dus een heel groot voordeel in aan het oefenen met een toetstrainer. Kinderen krijgen heel duidelijk een beeld van wat er op de LVS-toets van ze wordt verwacht en kunnen daarnaar gaan handelen.
Andere voordelen van toetstraining zijn:
Kinderen gaan nog een keer door alle stof heen die op de LVS-toetsen, zoals Leerling in Beeld en IEP, aan bod komt;
Stof die onvoldoende wordt beheerst, kan getraind worden;
Resultaten op alle vakgebieden zullen – bij voldoende oefening – omhoog gaan;
De score op de doorstroomtoets van groep 8 zal een stuk hoger worden;
Kinderen die een toetstrainer gebruiken hebben vaak veel meer zelfvertrouwen;
Op tijd beginnen met oefenen neemt van tevoren al heel veel stress weg;
Voldoende oefenen zal kinderen veel meer inzicht in strategieën geven.
Toetstrainer voor alle groepen
Een toetstrainer is er in principe voor alle groepen. Niet alle ouders weten dat door het jaar heen ook allerlei LVS-toetsen worden afgenomen. Dat begint al in groep 3. Kinderen maken twee keer per jaar LVS-toetsen voor onder andere:
Deze toetsen worden leerlingvolgsysteemtoetsen (LVS-toetsen) genoemd en lijken heel erg op de doorstroomtoets. De resultaten worden per half jaar bijgehouden en bepalen het niveau van kinderen. Leerkrachten houden zo bij of een leerling op niveau blijft of afbuigt.
Voor het schooladvies naar de middelbare school wordt ook naar deze toetsen gekeken. Met name de scores van groep 6, groep 7 en groep 8 spelen een belangrijke rol.
Toetstrainers voor alle groepen
Toetstrainers kun je al vanaf groep 3 starten. Maar wanneer je pas later besluit een toetstrainer te gebruiken, is dat niet erg. Veel ouders wachten het eerst even af. Zien ze dat hun kind moeite heeft de lesstof bij te houden, dan stappen ze over op een toetstrainer . Die kun je heel goed naast de lesstof houden. Zodra een kind bepaalde items behandeld heeft op school, kunnen die met oefenmateriaal verstevigd worden.
Vaak kiezen ouders rond groep 6 voor een toetstrainer voor hun kind. Er is dan al veel lesstof behandeld en ook is duidelijk waar nog iets te leren valt. Kinderen die in groep 6 of groep 7 starten met een toetstrainer , doen dat vaak om hun Eindtoets ook goed te scoren.
Bureau Bijles heeft uitgebreide toetstrainers samengesteld voor kinderen op de basisschool. Er zijn oefenboeken beschikbaar voor kinderen vanaf groep 3. De oefenboeken van Bureau Bijles zijn zowel fysiek als digitaal leverbaar en bedoeld voor alle toetsen, zoals IEP, Leerling in Beeld, DIA en Boom, maar ook de doorstroomtoets. Voor de afzonderlijke toetstrainer verwijzen we je hieronder door naar de betreffende pagina’s. Daarna vatten we kort een en ander voor je samen.
In groep 3 beginnen kinderen net met het leren lezen en schrijven. Los van die techniek wordt ook al gewerkt aan begrip. Zo doen kinderen in groep 3 toetsen voor begrijpend luisteren (deze worden later opgevolgd door begrijpend lezen) en leren ze ook al rekenen met contextsommen.
Een toetstrainer in groep 3 ondersteunt het leren van een kind aanzienlijk. Wat op school wordt aangeleerd kan thuis nog eens rustig worden toegepast.
Nadat kinderen in groep 3 de basis hebben geleerd van het lezen en schrijven, is het in groep 4 de bedoeling dat er meer wordt toegepast. Kinderen duiken dieper in op de betekenis van teksten en woorden en gaan ook langzaam regels voor spelling en grammatica eigen maken. In groep 4 wordt bovendien een beroep gedaan op het technisch en begrijpend lezen.
Toetstrainers in groep 4 sluiten moeiteloos aan bij de uiteenlopende lesstof.
Zodra een kind naar groep 5 gaat, betreedt het langzaam de bovenbouw (hoewel groep 5 als middenbouw gezien wordt). Dat betekent dat de vaardigheden op het gebied van rekenen, taal en spelling in rap tempo worden uitgebreid. Kinderen worden taliger, er wordt meer begrip van hen verwacht bij het lezen en ook op het gebied van rekenen is er veel nieuws. Denk aan rekenen met kloktijden (digitaal en analoog), rekenen met breuken, verhoudingstabellen en langzaam steeds meer beginnen te cijferen.
De focus van toetstrainers in groep 5 ligt zeer breed. Van het leren rekenen met complexe sommen tot het begrijpen wat er met een tekst bedoeld wordt.
In groep 6 gaat een kind steeds meer moeilijke sommen krijgen. De basis van het leren wordt steeds meer compleet gemaakt. Dat is te zien in de afwisseling van vakken en onderwerpen die in groep 6 voorbij komen. Kinderen leren rekenen met breuken, maar maken ook al kennis met kommagetallen, grote getallen en moeten complexe verhoudingen zien op te lossen.
Bij het begrijpend lezen wordt overigens ook een grote slag geslagen. Kinderen moeten oorzaak en gevolg kunnen benoemen, meningen en feiten kunnen onderscheiden, verwijs- en signaalwoorden kunnen duiden en de diepere betekenis van een tekst kunnen herleiden.
Al deze items kunnen prima getraind worden dankzij de toetstrainer in groep 6.
Wanneer je in groep 7 begint met een toetstrainer, zal je kind veel stof behandelen en herhalen die het aangeleerd heeft gekregen.
Weggezakte vaardigheden worden weer opgehaald en je kind krijgt nieuwe vaardigheden en strategieën aangereikt. Door veelvuldig te oefenen zullen de vaardigheden dan ook zeker verbeteren.
Los van de LVS-toetsen in het Midden en Eind van het schooljaar, bereidt je kind zich ook nog eens voor op de belangrijke toets van groep 7.
De Entreetoets duurt vijf dagdelen, behandelt rekenen, taal, begrijpend lezen, woordenschat en studievaardigheden en geeft alvast een inschatting van het eindniveau.
Er zijn ook veel kinderen die in groep 8 aan de toetstrainer gaan. Dat heeft dan vaak te maken met de LVS-toets. Zij willen deze belangrijke toetsen oefenen voordat hij wordt afgenomen.
De toetstrainer in groep 8 bereidt ook nog voor op de toetsen binnen het leerlingvolgsysteem, maar daarvan maken kinderen in groep 8 er een stuk minder.
De LVS-toets wordt getraind, omdat de score nog bepalend kan zijn voor het schooladvies. Wanneer een schooladvies bijvoorbeeld laag uitvalt, kan bij een hogere score alsnog voor een hoger schoolniveau worden gekozen.
De toetstrainer voor groep 8 zet vaak nog meer in op de vraagstelling en behandelt vrijwel alles in meerkeuze, omdat de LVS-toets dat ook doet.
Wat houdt zo’n toetstraining nu precies in? Welke onderdelen komen er aan bod en wat leert een kind allemaal?
Een toetstrainer heeft vooral als doel om stof te herhalen en te automatiseren. Het gaat vaak om een aantal zaken:
Kan een kind de juiste gegevens uit de vraag halen (snapt het de context)?
Kan een kind de juiste strategie toepassen om de opgave op te lossen?
Kan een kind het antwoord op de juiste manier vertalen?
De LVS-toetsen voor begrijpend lezen staan er om bekend dat ze veel teksten bevatten. Daarin ligt een heel belangrijke vaardigheid verscholen, namelijk begrijpend lezen.
Begrijpend lezen betekent dat kinderen weten wat er van ze gevraagd wordt. Dat moeten ze laten zien in het oplossen van de opdracht. Bij rekenen zie je dat bijvoorbeeld heel sterk in de verhaaltjessommen (redactiesommen).
Toetstraining voor rekenen
De LVS-toets bevat vooral veel opgaven rondom rekenen. Rekenen is heel belangrijk binnen de IEP-toets en Leerling in Beeld en komt regelmatig terug.
Er is dan ook veel te doen op het gebied van rekenen.
Heel belangrijk: redactiesommen!
Vooraf is het goed om te weten dat de LVS-toets bijna alleen maar redactiesommen gebruikt. Redactiesommen zijn verhaaltjessommen. De kale som 750 : 250 = staat dan in een context. Bijvoorbeeld:
Vader heeft € 750 en verdeeld dat over enveloppen van € 250. Hoeveel enveloppen kan hij daarmee vullen?
Een kind moet dan zelf in staat zijn om de som 750 : 250 eruit te halen. Bij deze opgave is dat nog niet zo moeilijk, maar naarmate er meer strategieën bij komen kijken, wordt dat lastiger.
Een toetstrainer bereidt kinderen hier optimaal op voor.
In de volgende paragrafen worden de belangrijkste strategieën uitgelegd. Voor de volledigheid is er ook een voorbeeld van een redactiesom, zoals Cito ze laat oplossen, aan toegevoegd.
Procenten
Procenten komen heel veel terug op de LVS-toets. Een toetstrainer oefent dit dan ook bijna eindeloos. De strategie die het meeste terugkomt is door te kijken naar 100% en dan te gaan vergelijken met 10% of 1%
Bijvoorbeeld bij de volgende opgave.
In de showroom staat een auto voor € 22.500 te koop. De verkoper geeft Jack 7,5% korting. Hoeveel euro kost de auto dan?
Kinderen moeten eerst de som goed vertalen: € 22.500 – 7,5% van € 22.500. Hier gaan ze vaak de fout mee in, omdat kinderen 7,5% van € 22.500 wel berekenen, maar niet van € 22.500 afhalen (terwijl dat heel duidelijk in de vraag staat!).
Dan is de strategie dus eerst om 10% uit te rekenen € 2.250 en dan 7,5%. Dat is driekwart van € 2.250, dus € 1.687,50. Of langs de 1% (€ 225) en dat x 7,5.
Dat bedrag gaat van € 22.500 af, dus € 22.500 – € 1.687,50 = € 20.812,50.
Breuken en kommagetallen
Breuken en kommagetallen kunnen eigenlijk ook wel in één adem genoemd worden met procenten, omdat die drie heel dicht tegen elkaar aanliggen. Kinderen moeten immers de vertaalslag kunnen maken van breuk naar procent, maar ook van procent en breuk naar kommagetal.
Desondanks komen breuken en kommagetallen ook weer op allerlei manieren terug in de LVS-toets. Een toetstrainer oefent dat door getalbegrip te trainen, zoals:
Hier is een getallenlijn van 1 tot 2. Waar ligt de breuk 1¼?
Maar ook door redactiesommen als:
De kok gebruikt ½ liter melk in zijn soep. Hij vindt de soep nog niet romig genoeg en wil er nog 0,2 liter bij. Hoeveel liter gebruikt hij totaal?
Hier moet dus een breuk bij een kommagetal worden opgeteld. Kinderen moeten dan weten dat ½ hetzelfde is als 0,5 of dat 0,2 hetzelfde is als 1/5. Afhankelijk van de vraag wordt het antwoord verwacht in breuken of in kommagetallen.
Verder wordt er eindeloos getoetst op het optellen en aftrekken, delen en vermenigvuldigen van breuken. Dit zijn verschillende vaardigheden, die vooral door veel oefenen makkelijker worden.
Maten en gewichten
Ook maten en gewichten komen terug op de LVS-toets. Kinderen moeten een uitstekende kennis hebben van het metrieke stelsel. Niet alleen moeten ze kunnen bepalen hoeveel meter een kilometer is, ook oppervlakten en inhouden moeten moeiteloos berekend kunnen worden. Bijvoorbeeld bij deze som:
Een vrachtwagen heeft een laadruimte van 5 meter lang, 2,5 meter breed en 2 meter hoog. Wat is de inhoud in liters van deze vrachtwagen?
De oplossing vereist dus de inhoud berekenen (5 meter x 2,5 meter x 2 meter = 25 m3). Maar daarna moet ook 25 m3 nog worden omgezet in liters (dm3).
Tijd en geld
Rekenen met tijd en geld is een andere belangrijke categorie die op de LVS-toets aan bod komt. Een toetstrainer behandeld dit onderwerp altijd uitvoerig. Vaak worden treintijden gebruikt om met tijd te rekenen. Bijvoorbeeld in deze som:
Stijn moet de trein van 17.18 halen. Het is nu 16.57. Hoeveel minuten heeft hij nog voor de trein vertrekt?
Kinderen moeten dan beseffen dat een uur 60 minuten heeft en dus niet doorrekenen tot 100! Dat gaat vaak verkeerd, waardoor een antwoord niet meer klopt.
Met het oog op rekenen met geld wordt vaak gebruik gemaakt van delen van gehelen. Bijvoorbeeld:
De bakker verkoopt een hele taart voor € 16,- Hij verdeelt de taart in 8 stukken. Moeder koopt 3 stukken van deze taart. Wat moet zij betalen?
Dan moet eerst 16 door 8 worden gedeeld en dan nog keer 3 worden gedaan.
Conclusie
Zeker als gekeken wordt naar rekenen op de toetsen van Leerling in Beeld, IEP en andere leerlingvolgsystemen, is duidelijk dat veel kinderen moeite hebben met de vele handelingen die ze moeten doen om één som op te lossen.
Het kost tijd, maar vereist ook inzicht.
Wanneer je de prijs van een auto moet berekenen met de korting erover, moet je niet alleen de korting berekenen.
Als gevraagd wordt wat drie stuks taart kosten van een taart die normaal € 16 kost en in 8 stukken is verdeeld, moet je niet alleen één stuk uitrekenen.
Dat is wat wel vaak gebeurt bij kinderen die dit niet veel geoefend hebben. Vandaar dat een toetstrainer voor deze kinderen enorm veel verschil kan maken. Het is namelijk vaak zo dat kinderen het op zich snappen en toe kunnen passen, maar het gewoon niet zien.
En daar worden ze op afgerekend.
Toetstraining voor taal
Taal is het andere onderwerp dat op de LVS-toets veelvuldig wordt behandeld. Taal wordt verdeeld over verschillende vakken, die we hieronder benoemen.
Woordenschat
Een heel belangrijk vak is woordenschat. De LVS-toets toetst de kennis die kinderen hebben van woorden. Weten ze bijvoorbeeld wat het woord ‘trammelant’ betekent, of kennen ze het woord ‘carnivoor’?
Het is altijd de vraag welke woorden aan bod komen, maar een toetstrainer helpt kinderen wel om de woordbetekenis te vinden. Zeker woorden die ze nog niet kennen en leren door de toetstrainer, zijn een groot voordeel.
Begrijpend lezen
Waar woordenschat puur de kennis van woorden toetst, toetst begrijpend lezen het begrip dat kinderen hebben van een tekst. En daar hoort ook nog een stukje woordenschat bij. Want de betekenis van woorden die je nog niet kent, kun je vaak vinden door de tekst goed te lezen. Een stukje vooruit lezen of een stukje terug lezen, zoeken naar verwijswoorden en synoniemen… Het zijn allemaal te oefenen vaardigheden die helpen om een betekenis te herleiden.
Verder toetst de LVS-toets begrijpend lezen of kinderen het doel van de schrijver bij een tekst kunnen bepalen en wat de hoofdgedachte en bijzaken zijn.
Toetstrainer voor spelling
Spelling wordt ook getoetst op de LVS-toets. Er wordt dan onderscheid gemaakt tussen grammatica en werkwoorden. Zo komen bij grammatica de regeltjes aan de orde van ’t ex-kofschip en moeten kinderen bepalen of een woord met d of t geschreven dient te worden of (in de verleden tijd) met dubbel d of dubbel t.
Ook moeten kinderen aan kunnen geven welke woordsoorten en zinsdelen er in een tekst staan. Denk aan onderwerp, persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde, maar ook aan lijdend voorwerp, bijvoeglijk naamwoord en persoonlijk voornaamwoord.
Kennis over deze woorden is prima te oefenen met een toetstrainer. Herhaling zal daarin heel veel verschil kunnen maken.
Herhalen doe je met een toetstrainer
Het werken met een toetstrainer biedt veel voordelen. Kinderen leren de belangrijkste vaardigheden, regels en strategieën goed in en kunnen deze moeiteloos toepassen tijdens de echte toets.
Oefenen kan het hele jaar door en hoeft echt niet alleen voor de LVS-toets. Het is zelfs beter om het over het jaar heen uit te spreiden, omdat je dan zal merken dat een kind het ook op school beter gaat doen.
Herhaling is nu eenmaal erg belangrijk.
Online of offline de LVS-toetsen oefenen
Er is aardig wat materiaal te vinden om de LVS-toets te trainen. Zowel op het internet als op papier. Wat is nu handig?
In principe is oefenen sowieso handig. Of je nu kiest voor een oefenboek of software op de computer. Het gaat erom dat kinderen oefenen. Toch heeft Bureau Bijles gekozen om in de eerste instantie een papieren versie van een toetstrainer uit te geven. Daarvoor zijn de volgende redenen:
De LVS-toets zelf wordt ook in een papieren vorm uitgegeven (online de LVS-toets maken loopt vaak toch niet helemaal zoals gepland en veel scholen kiezen dan toch voor de papieren versie);
Kinderen kunnen zich beter concentreren op een oefenboek dan digitaal;
Navraag leert dat de voorkeur uitgaat naar oefenmateriaal op papier.
Desondanks is het oefenmateriaal van Bureau Bijles ook digitaal te verkrijgen. Het betreft dezelfde oefeningen als in de oefenboeken, maar dan voor op een beeldscherm. Prima te gebruiken op een computer, laptop of tablet.
Op die manier is er voor iedereen wel iets te vinden en kan iedereen de toetsen trainen.
Oefenen voor de LVS-toetsen
Wil jij dat je kind de belangrijkste vaardigheden goed inoefent? Wil jij weten hoe je kind de LVS-toets zou maken? Wil jij zorgen dat je kind meer zelfvertrouwen krijgt met betrekking tot de LVS-toets?
Dan heb je kunnen lezen dat toetstrainer loont. Wacht niet langer en bestel vandaag nog ons uiterst professionele oefenmateriaal voor de LVS-toets. Al ruim 2.000 mensen gingen je voor.
