Welke Cito-toetsen krijgen kinderen in groep 3?

Als een kind in groep 3 zit, gebeurt er heel veel. Tot aan de kerstvakantie is een kind bezig met het leren lezen en schrijven. Daarbij is ook veel aandacht voor rekenonderwijs. Deze twee vakken zijn dan ook terugkomende items op de Cito-toets van groep 3 en de toets van Leerling in Beeld.

In groep 3 wordt rekenen afgenomen. Echter, wordt het Rekenen-Wiskunde genoemd. Daarbij zijn er toetsen die het leren lezen toetsen. Dit zijn de DMT (drie-minuten toets) en de Avi-toets. Ook is er een speciale toets voor technisch lezen en worden woordenschat en spelling getoetst.

Afname Cito-toetsen in groep 3

Hieronder het schema van de Leerling in Beeld- en Cito-toetsen, zoals ze in groep 3 worden afgenomen.

• Rekenen-Wiskunde Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• DMT Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• Avi-toets Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• Technisch lezen Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• Woordenschat Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• Spelling Midden (januari/ februari) en Eind (mei/ juni)
• Begrijpend lezen Eind (mei/ juni)

Leerling in Beeld

De Cito-toets Leerling in Beeld betreft de nieuwe generatie van Cito-toetsen, inclusief een nieuw volgsysteem en methodiek om analyses te maken (voor leerkrachten). Leerling in Beeld toetst in grote lijnen dezelfde toetsen als de Cito-toets, echter zijn de toetsen compacter en gebundeld. Alle onderwerpen van de Cito-toets groep 3 komen terug in deze items:

• Taalverzorging
• Rekenen

Het verschil tussen de Cito-toetsen en Leerling in Beeld leggen we je uit in dit artikel.

Rekenen-Wiskunde

Bij rekenen en wiskunde worden de vaardigheden getoetst zoals de kinderen ze tot nog toe hebben geleerd. In het begin zal het gaan om getalbegrip en het optellen en aftrekken van getallen onder de 10. Dit wordt in de volgende Cito uitgebreid naar getallen boven de 10, tot aan de 40. Begrippen als meer en minder, even en oneven spelen hierbij een belangrijke rol. Kinderen moeten ook aan kunnen geven of getallen gelijk aan elkaar zijn.

Het rekenen in groep 3 is erg belangrijk. In de groepen 3 tot en met 5 wordt gewerkt aan getalbegrip, getalstructuur en basisrekenen. Dit zijn voorwaarden om in de bovenbouw (groep 6 tot en met 8) goed mee te kunnen komen met rekenen. De basis wordt gelegd voor delen, vermenigvuldigen, rekenen met verhoudingen, procenten en breuken. Het is dus zaak dat kinderen in groep 3 goed les krijgen.

DMT

De DMT is de Drie Minuten Toets. Dit is een leestempotoets, die onderdeel uitmaakt van het technisch lezen. Er wordt gekeken hoe snel kinderen kunnen lezen. Dat gebeurt aan de hand van een enorme lijst van woorden en drie minuten. Gedurende drie minuten lezen de kinderen de woorden op de lijst op. Hoe verder ze komen, hoe hoger hun score. Het is wel zaak om de woorden goed te lezen!

De DMT is belangrijk, omdat deze in kaart brengt hoe ver kinderen zijn met leesonderwijs. In groep 3 begint deze toets, omdat hier kinderen ook leesonderwijs krijgen. Voor de kerstvakantie lukt het de meeste kinderen in groep 3 om alle letters en klanken te herkennen en kunnen ze korte woordjes (Medeklinker-klinker-medeklinker en medeklinker-medeklinker-klinker-medeklinker) lezen.

Avi-toets

Een andere toets op het gebied van lezen is de Avi-toets. Deze is wellicht de bekendste leestoets, omdat Avi ook het niveau is waarin boeken worden ingedeeld. Uitgeverijen kijken voor welke leeftijd ze geschikt zijn. Voorheen had de Avi diverse niveaus, tot en met Avi 9. Daarna was een kind Avi uit. Tegenwoordig wordt de Avi-toets ook ingedeeld conform de Cito-indeling. Een kind in groep 3 hoort op M3 of op E3 te lezen, afhankelijk van waar het jaar is.

Kinderen in groep 3 leren net lezen en zullen dus doorgaans de toetsen M3 en E3 maken. Maar er zijn kinderen die al heel snel goed kunnen lezen. Zij maken dan ook wel eens de M4 en de E4 toets. Zo wordt er bij iedere Avi-toets gekeken hoe ver de kinderen zijn. Afhankelijk daarvan mogen ze boeken uit een kast pakken, naar hun Avi-niveau.

Voor leerkrachten en ouders is het belangrijk om bij het individuele leesniveau van het kind aan te sluiten. Op die manier wordt het leesonderwijs namelijk steeds meer verbeterd.

Technisch lezen

Het technisch lezen is de benaming voor het op kunnen lezen van een tekst. Het begrip komt hierbij nog niet aan de orde. In groep 3 leren kinderen korte woordjes lezen, uiteindelijk hele zinnen tot ze een compleet boek kunnen lezen.

De Cito-toets technisch lezen, waar de DMT en de Avi-toets deel van uit maken, toetst de vaardigheden op het gebied van lezen. Afhankelijk van hoe ver een kind is, wordt het op dat niveau gestimuleerd verder te lezen.

In groep 3 krijgen de kinderen steeds vier woorden te lezen, die op elkaar lijken. Er staat ook een plaatje bij. Het is de bedoeling dat de kinderen het juiste woord aankruisen. Er staat bijvoorbeeld: kop – kom – bom – top en eronder een plaatje van een koffiekopje. Kinderen moeten dan het woord kop omcirkelen.

Woordenschat

Ieder jaar horen de kinderen op de basisschool een groot aantal woorden aangeboden te krijgen. Dat is conform de WAK-lijst, de woordenschatlijst voor Amsterdamse kinderen. In die lijst staat precies welke woorden er aan bod komen in welk leerjaar en bij welke categorie ze passen. Veel taalmethodes hanteren die WAK-lijst.

De Cito woordenschat is een vrij kale toets. Er wordt een aantal woorden getoetst en de vraag is of kinderen in groep 3 ze kennen. In dat geval kruisen ze het juiste antwoord, of het juiste plaatje aan. Woordenschat is niet voor alle kinderen op hetzelfde niveau. Behalve wat kinderen in groep 3 aangereikt krijgen door de juf, is het ook sterk afhankelijk van wat de ouders thuis aanleren.

In groep 3 leren kinderen lezen, wat ervoor zorgt dat er aanzienlijk meer woorden voorbij komen. Hoewel dit vaak kleine, makkelijk leesbare woorden zijn, is het voor kinderen lang niet altijd vanzelfsprekend.

Woordenschat kan thuis ook goed geoefend worden, door veel te praten met kinderen en hen mee te nemen in de dagelijkse gang van zaken.

Spelling

De Cito-toets spelling toetst de wijze waarop kinderen kunnen spellen. In groep 3 hebben de kinderen net leren schrijven. Het gaat dan vooral om de juiste vertaling van klanken en het juiste gebruik van letters. In groep 3 wordt spelling gegeven. Kinderen leren hierbij het onderscheid kennen tussen klinkers en medeklinkers, korte klank (o) en lange klank (oo) en leren die woorden schrijven. Zien ze een plaatje van een man met een koksmuts, dan gaat het om kok en niet om kook. Dat begrip wordt getoetst op de Cito-toets spelling in groep 3, zowel midden als eind.

Begrijpend lezen

Waar we het eerder hadden over technisch lezen, speelt ook begrijpend lezen een grote rol op de basisschool. Kinderen moeten in staat zijn te begrijpen wat ze lezen, oftewel: ze beantwoorden vragen over de gelezen tekst.

Omdat in groep 3 het leren lezen vooraan staat, vindt de eerste begrijpend lezen toets pas in mei of juni (eind) plaats. Kinderen lezen een aantal teksten en beantwoorde vragen over die teksten. Begrijpend lezen kun je als ouder goed oefenen door veel voor te lezen, veel samen te lezen en veel te laten lezen. Lezen is van groot belang voor kinderen in groep 3. Want in het algemeen geldt: hoe meer leeskilometers ze maken, hoe beter het leren lezen zal verlopen.

Cito-toetsen groep 3 oefenen

Wil je je kind goed voorbereiden op de Leerling in Beeld- en Cito-toetsen van groep 3? Bekijk dan onze uitgebreide oefenboeken.