Taal, lezen en rekenen moeten weer de hoofdlijnen gaan vormen van het basisonderwijs, aldus het formerende partijen. Maar als die vakken meer tijd moeten gaan krijgen – en scholen nu al geen tijd hebben om alle lessen af te draaien – waar komt die tijd dan vandaan?
Inge Faassen, student aan de Masteropleiding Onderwijskunde, zocht het voor ons uit. Wat blijkt? Veel scholen zijn maar al te graag bereid ruimte voor onderwijs te maken in hun drukke agenda’s.
Onderzoek
Faassen stelde, gebaseerd op een berichtje dat ze onlangs in de Havenloods las, een vragenlijst op die ze verzond naar ruim 2000 basisschooldirecteuren. Ze ontving van 909 respondenten antwoord op twee vragen:
- Aan welke themaweken en -dagen doen jullie nu mee?
- Welke themaweken en –dagen kunnen wat jullie school betreft worden gestaakt?
Schoolleiders hebben individueel antwoord gegeven of de antwoorden door hun teams laten formuleren.
Achtergrond
Onder themaweken verstaat Faassen “weken die vanuit een externe maatschappelijke verantwoordelijkheid op het bordje van school worden geschoven”, zo staat te lezen in haar nog te publiceren scriptie over effectieve onderwijstijd. Het gaat dan niet om activiteiten als kerstmis en Pasen, want die zijn gebonden aan geloof, maar om weken die door externe instanties in het leven zijn geroepen, zoals de Week van het Geld en de Week van Duurzaamheid.
Op veel scholen betekenen themaweken een streep door de reguliere lessen.
‘Je ziet veel van die weken in het onderwijs op de kalender staan,’ zegt Faassen daarover. ‘En op veel scholen betekent dat een streep door de reguliere lessen, zoals rekenen en taal. We kunnen natuurlijk niet met droge ogen zeggen dat het onderwijs achteruit gaat en we niet weten waar dat door komt.’
Grote bereidheid om met themaweken te stoppen
Schoolleiders die door Faassen benaderd zijn hebben een grote bereidheid om met veel van de themaweken te stoppen. Faassen verzamelde de data in een grafiek en die liegt er niet om. Veel weken kunnen wat verreweg de meeste schoolleiders betreft direct de prullenbak in. Andere weken en dagen zijn daarentegen heilig. ‘Op zich ook logisch dat je op school aandacht aan de Kinderboekenweek wil blijven besteden,’ zegt Faassen daarop. ‘En ook Sinterklaas blijft een feest dat op school gevierd moet worden. Al geven wel veel schoolleiders aan dat de meeste festiviteiten minder uitbundig kunnen.’
Top 5
In welke themaweken en –dagen zien de meeste schoolleiders ruimte om tijd te winnen voor het vernieuwde onderwijsprogramma?
Laten we eerst kijken naar de themaweken. Ruim 94% van de scholen die nu mee doet aan de poëzieweek zegt daarmee te willen stoppen om meer ruimte te maken. Dat geldt ook voor 94% van de scholen die de Week van Openbare Scholen aandacht geven, voor 86% van de scholen die de Week van het Geld doen, voor 63% van de scholen die aan de Nationale Week zonder Vlees mee doen en voor bijna 60% van de scholen die de Week van het Burgerschap op de agenda hebben staan.
Wat dagen betreft kan er wat scholen betreft een streep door Valentijnsdag (op school) en Paarse Vrijdag (beiden 97%), Wereldvoedseldag (95%), Internationale Bedplasdag (94%), Dag van de Leraar (92%) en Wereldwaterdag (88%). Er is dus veel onderwijstijd te winnen als het aan de huidige generatie directeuren ligt.