Schrikkeljaar? Leuke insteek voor lessen rekenen

2016 is wederom een schrikkeljaar. Vaak wordt dit kort benoemd, maar gaan leerkrachten er verder aan voorbij. En dat terwijl het uitdaagt tot een leuke rekenles. Hieronder volgen enkele tips en adviezen om van schrikkeldag een leuke rekenles te maken.

Schrikkeldag is toch best bijzonder?

Om te beginnen is een schrikkeldag best bijzonder, als je erbij nadenkt. Waarom hebben we eens in de vier jaar een dag extra? Daarover praten is al een heel wetenschappelijk verhaal, maar kinderen kunnen daar vaak heel leuk in meegaan. Laat hen eens nadenken over de vraag ‘Waarom hebben we eens in de vier jaar een schrikkeldag?’

In de hogere groepen kun je zelfs discussiëren, bijvoorbeeld over de stelling: ‘Schrikkeldag moet worden afgeschaft.’

Waarom is er een schrikkeljaar?

Een jaar duurt voor onze kalender 365 dagen, maar de zon doet er langer over om haar rondje te maken, namelijk 365 dagen, 5 uur, 48 minuten en 45 seconden. Als er geen schrikkeldag zou zijn, lopen de seizoenen naar verloop van tijd niet meer gelijk. We zouden met onze kalender voor gaan lopen op de natuur (of andersom).

Leuk om te laten zien: Filmpje Schooltv over schrikkeljaar.

Vraagstukken voor het rekenen

Wat rekenen betreft kun je het uitgangspunt van een schrikkeldag als startpunt nemen voor een leuke les. Denk eens na over de volgende vraagstukken:

• Lopen we de verloren tijd weer precies in met eens in de vier jaar een extra dag? Nee, want als je het precies zou berekenen lopen we de drie jaren voorafgaand 15 uur, 144 minuten en 135 seconden in (Dat is afgerond 17 uur en 26 minuten). Een extra dag duurt 24 uur en is dus bijna 7 uur meer. Als je het zo beschouwt, lopen we juist weer achter door een schrikkeldag en gaan we heel langzaam terug in de tijd.
• Wat nu als je jarig bent op 29 februari? Eens in de vier jaar vier je je verjaardag en word je een jaar ouder. Hoe oud ben je dan over 12 jaar? En over 16? De tafel van 4 biedt hierbij uitkomst.
• Pas in 1582 werd in de (Gregoriaanse) kalender begonnen met schrikkeljaar. Hoeveel schrikkeljaren zijn er dan al geweest als er eens in de vier jaar een schrikkeljaar is?
• Maar het is nog ingewikkelder: er is een schrikkeljaar in ieder jaar dat deelbaar is door 4 (dus de tafel van 4), maar niet in de eeuwjaren. Daar geldt de regel dat ze door 400 te delen moeten zijn! 1900 was bijvoorbeeld geen schrikkeljaar, 2000 wel.

Kalenders en tijden aanleren in groep 3 en 4

In groep 3 en 4 is het schrikkeljaar een mooi moment om stil te staan bij de kalender en tijden. Je kunt met kinderen een gesprek voeren en een kalender laten zien. Wat is er zo bijzonder aan februari?

• Februari was altijd de kleinste maand. Is dat nu nog steeds zo?
• Hoeveel dagen verschilt februari normaal gesproken van januari? En van april? Hoeveel dagen verschilt het nu we een schrikkeljaar hebben?
• Hoeveel dagen zitten er in een jaar zonder schrikkeljaar?
• Hoeveel dagen zijn dat er met een schrikkeljaar?

Nog meer ideeën?

Heb jij nog meer leuke ideeën om stil te staan bij het schrikkeljaar? Laat dan gerust een reactie achter of reageer op Facebook.